WAT IS VETUSTEIT?
Vetusteit of sleet is de juridische term die verwijst naar ouderdom of slijtage van een zaak, object of gebouw door diens gebruik en de waardevermindering die hiermee gepaard gaat. Het is een term dat vaak gebruikt wordt in het kader van het verzekerings- en aansprakelijkheidsrecht.
WAT IS HET BELANG VAN VETUSTEIT IN HET KADER VAN AANSPRAKELIJKHEIDSRECHT?
In het kader van het Belgisch schadevergoedingsrecht is het de regel dat de schadelijder volledig vergoed wordt voor de door hem geleden schade. De vraag is of de schadevergoeding waarop de schadelijder recht op heeft, volgens de nieuwwaarde van het beschadigd goed, of volgens de werkelijke waarde van het beschadigd goed bepaald moet worden.
Indien er sprake is van schade aan goederen zoals bv. voertuigen, wordt vaak een correctie toegepast door vetusteit, hetgeen men dan ook vetusteitaftrek noemt. Deze aftrek zorgt ervoor dat de schadevergoeding niet steeds gelijk is aan de vervangingswaarde van het goed. Men tracht de werkelijke waarde van het goed op moment van de schade te bepalen en zo een vergoeding te voorzien.
Ingeval het beschadigd goed reeds een zekere ouderdom had of tekenen vertoonde van slijtage, dan werd door de rechters in het algemeen aangenomen dat de schadelijder geen recht had op de nieuwwaarde van het goed. In die omstandigheden werd de integrale schadevergoeding verminderd met een bepaald bedrag voor vetusteit. Men ging er immers van uit dat de schadelijder zich niet mocht verrijken. De schadelijder diende louter in de positie gebracht te worden waarin hij/zij zich zou hebben bevonden mocht het schadegeval zich niet hebben voorgedaan.
Rechtspraak in België tracht een evenwicht te vinden tussen enerzijds de integrale schadevergoeding en anderzijds de eerlijke schaderegeling. Hierin speelt het Hof van Cassatie een zeer belangrijke rol. Tot het cassatiearrest van 17.09.2020 werd de vetusteitafrek als dé norm aanvaard. Er werd steeds een procentuele vermindering van de nieuwwaarde in functie van de ouderdom en slijtage toegepast, hetgeen dus overeenkwam met de waarde van het beschadigd goed op het ogenblik van het schade verwekkend feit. De redenering was dat de schadelijder het bedrag diende te krijgen dat hij nodig had om zich een gelijkaardige zaak aan te schaffen. Dit werd zo bepaald in de cassatierechtspraken van 11.02.2016 en 05.10.2018. Dit betekende echter dat de schadelijder bijkomende kosten diende te maken om zijn beschadigde zaak door een nieuwe zaak te vervangen. In de cassatierechtspraak van 21.03.2022 werd deze redenering herhaald en werd eraan toegevoegd dat de schadevergoeding voor de schadelijder geen verrijking mag opleveren.
IS ER RECENT IETS VERANDERD?
Met het arrest van 17.09.2020 kwam het Hof van Cassatie voor het eerst terug op haar eerdere uitspraken uit 2016 en 2018. Het Hof heeft in haar voormeld arrest van 17.09.2020 het volgende bepaald rond vetusteit:
“Wie een ander door zijn schuld schade heeft berokkend, is verplicht die te vergoeden en het slachtoffer heeft in de regel recht op de volledige vergoeding van de door hem geleden schade.
Degene wiens zaak wordt beschadigd door een onrechtmatige daad, heeft recht op het herstel van zijn vermogen door het herstel van de zaak in de toestand waarin ze zich vóór die daad bevond.
In de regel kan de benadeelde bijgevolg het bedrag vorderen dat nodig is om de zaak te doen herstellen, zonder dat dit bedrag kan worden verminderd wegens vetusteit van de beschadigde zaak.”
Met de bovenstaande uitspraak stelt het Hof van Cassatie dat de schadelijder in beginsel het recht heeft op vergoeding van de nieuwwaarde van het beschadigd goed, zonder dat er rekening dient gehouden te worden met vetusteit. De schadelijder kan dus het bedrag vorderen dat hij nodig heeft om het beschadigd goed te herstellen of te vervangen. Hij/zij dient hierbij dit bedrag niet te verminderen met vetusteit van hetgeen beschadigd is.
Deze rechtspraak werd door middel van cassatierechtspraak van 27.06.2024 bevestigd. De feiten situeren zich in het kader van een verkeersongeval waarbij een bestuurder tegen een betonnen verlichtingspaal heeft gereden waardoor de paal beschadigd is geraakt. De schadevergoeding die daarvoor gevraagd werd, werd door de Eerste Rechter verminderd met 15% aftrek omwille van vetusteit. Het Hof van Cassatie heeft in deze zaak geoordeeld dat de schadelijder het recht heeft op het bedrag dat noodzakelijk is om de zaak te laten herstellen of vervangen, in de regel zonder dat dit bedrag verminderd mag worden wegens de vetusteit van de beschadigde of vernielde zaak.
Voormelde uiteenzetting is geenszins een volledig overzicht. Het betreft een korte beperkte uiteenzetting. Het gebruik van dit materiaal geldt onder voorbehoud van alle rechten en zonder enige nadelige erkentenis, noch verzaking. MMjustice advocaten kunnen niet aansprakelijk gesteld worden op grond van deze informatie.
Laatst geüpdatet op 14/01/2025
Contacteer ons