Exponentiële toename van het alcoholslot voor feiten gepleegd vanaf 1 juli 2018 ingevolge de Wet van 6 maart 2018 ter verbetering van de verkeersveiligheid

De rechtbanken zullen voor feiten gepleegd vanaf 1 juli 2018 het rijbewijs veel meer beperken tot motorvoertuigen die uitgerust zijn met een alcoholslot dan voorheen het geval was omwille van de wet van 6 maart 2018 ter verbetering van de verkeersveiligheid.

Bestuurders die een dergelijke beperking van hun rijbewijs opgelegd krijgen zullen enkel nog motorvoertuigen mogen besturen die uitgerust zijn met een alcoholslot. De bestuurder dient de kosten van de installatie van het alcoholslot ten laste te nemen, evenals de kosten van het omkaderingsprogramma dat wordt uitgevoerd door psychologen en criminologen (art. 61quinquies §4 WVW). De kosten voor het alcoholslot en het omkaderingsprogramma zouden kunnen oplopen tot 6.000,00 € en zelfs nog meer.

Indien de betrokkene het alcoholslot toch niet installeert (wegens te duur) zal dit de facto neerkomen op een rijverbod tijdens de periode waarin zijn rijbewijs beperkt is tot motorvoertuigen die uitgerust zijn met een alcoholslot.

De wet van 6 maart 2018 voorziet in drie mogelijke senario’s, namelijk het facultatieve alcoholslot (art. 37/1§1 WVW), het principieel verplichte alcoholslot (art. 37/1§2 WVW) en het absoluut verplichte alcoholslot (art. 37/1§3 WVW).

Voorwaarden van het omkaderingsprogramma bij een alcoholslot

De voorwaarden van het omkaderingsprogramma zijn als volgt :

1° het volgen van een opleiding en begeleiding bij een erkende omkaderingsinstelling (https://mobiliteit.belgium.be/nl/Recources/publicaties/wegvervoer/pub_rijbewijs_alcoholslot_omkaderingsinstellingen)
2° in het bezit van een rijbewijs met code ‘69’ zijn. Code die bedoeld is voor het rijden met een alcoholslot
3° de verplichting tot installatie van een alcoholslot in elke motorvoertuig dat de bestuurder wenst te besturen tijdens de periode van beperkte geldigheid van het rijbewijs.
4° het periodiek laten downloaden van de registratie-eenheid van het alcoholslot door een erkend dienstencentrum
5° het voldoen aan de andere voorwaarden van het omkaderingsprogramma, zoals o.m. het niet omzeilen van het alcoholslotsysteem

Indien de omkaderingsinstelling vaststelt dat de veroordeelde bestuurder niet voldoet aan de voorwaarden van het omkaderingsprogramma, maakt zij daarvan schriftelijk en omstandig melding aan het Openbaar Ministerie. Laatstgenoemde kan de veroordeelde bestuurder hiervoor vervolgen om dit te sanctioneren (zie hierna).

Het facultatieve alcoholslot (art. 37/1 §1, eerste lid WVW)

In geval van een veroordeling wegens zware alcoholintoxicatie (art. 34 §2 VWV- intoxicatiegraad van ten minste 0,35 milligram/l UAL of ten minste 0,8 gr/l bloed of dronken sturen of soortgelijke staat ten gevolge van drugs of geneesmiddelen (art. 35 WVW) of in staat van herhaling voor deze inbreuken (art. 36 WVW) heeft de rechter DE MOGELIJKHEID om voor een periode van ten minste 1 jaar en ten hoogste 3 jaar of levenslang, de geldigheid van het rijbewijs van de overtreder te beperken tot alle motorvoertuigen die zijn uitgerust met een alcoholslot, op voorwaarde dat de bestuurder voldoet aan de omkaderingsvoorwaarden van art. 61 quinquies §3 en dit voor zover de rechter geen toepassing maakt van artikel 42 WVW of geen definitief verval van recht tot sturen uitspreekt.

Het principieel verplichte alcoholslot (art.37/1 §1, tweede lid WVW)

In geval van een veroordeling wegens zware alcoholintoxicatie (art. 34 §2 VWV- intoxicatiegraad van ten minste 0,78 milligram/l UAL of ten minste 1,8 gr/l bloed is de rechter PRINCIPIEEL VERPLICHT om voor een periode van ten minste 1 jaar en ten hoogste 3 jaar of levenslang, de geldigheid van het rijbewijs van de overtreder te beperken tot alle motorvoertuigen die zijn uitgerust met een alcoholslot, op voorwaarde dat de bestuurder voldoet aan de omkaderingsvoorwaarden van art. 61 quinquies §3 en dit voor zover de rechter geen toepassing maakt van artikel 42 WVW of geen definitief verval van recht tot sturen uitspreekt. De rechter heeft wel DE MOGELIJKHEID om deze sanctie NIET OP TE LEGGEN, mits hij zijn vonnis daaromtrent motiveert. De rechter kan hiervan dus afwijken.

Het absoluut verplichte alcoholslot (art. 37/1 §1, derde lid WVW)

In geval van een veroordeling op grond van art. 36 WVW (in herhaling) wegens zware alcoholintoxicatie (art. 34 §2 VWV) van telkens ten minste 0,50 milligram/l UAL of telkens ten minste 1,2 gr/l bloed is de rechter ABSOLUUT VERPLICHT om voor een periode van ten minste 1 jaar en ten hoogste 3 jaar of levenslang, de geldigheid van het rijbewijs van de overtreder te beperken tot alle motorvoertuigen die zijn uitgerust met een alcoholslot, op voorwaarde dat de bestuurder voldoet aan de omkaderingsvoorwaarden van art. 61 quinquies §3 en dit voor zover de rechter geen toepassing maakt van artikel 42 WVW of geen definitief verval van recht tot sturen uitspreekt, en onverminderd de toepassing van artikel 38§6 WVW. In dit geval is het de rechter niet toegestaan daarvan af te wijken. Enkel opschorting zou kunnen gepleit worden. Opschorting betekent dat de feiten vaststaan doch dat nog geen veroordeling wordt opgelegd.

Uitsluiting van bepaalde voertuigcategorieën is mogelijk

Wanneer de rechter de geldigheid van het rijbewijs dient te beperken tot motorvoertuigen die met een alcoholslot zijn uitgerust is het mogelijk om aan de rechter te vragen om één of meerdere voertuigcategorieën uit te sluiten zonder dat dit om de voertuigcategorie mag gaan waarmee de overtreding begaan werd (art. 37/1 §2 WVW). Zo is het dus mogelijk om bijvoorbeeld te vragen om een vrachtwagen vrij te stellen, als de overtreding begaan werd met een motorvoertuig waarvoor categorie B vereist is. Indien de rechter hierop ingaat dient hij zijn vonnis hierover te motiveren.

Mogelijkheid om compensatie van de kosten te vragen

De kosten voor het alcoholslot en het omkaderingsprogramma zouden kunnen oplopen tot 6.000,00 € en zelfs nog meer.

Er kan aan de rechter gevraagd worden om de geldboete die hij oplegt te verminderen met de volledige of gedeeltelijke kosten van de installatie en het gebruik van een alcoholslot in een voertuig evenals de kosten van het omkaderingsprogramma, zonder dat ze minder dan 1 euro mag bedragen (art. 37/1 §3 WVW)

Sancties bij niet naleving van de regels inzake alcoholslot

Indien de veroordeelde wiens rijbewijs beperkt werd tot de motorvoertuigen die zijn uitgerust met een alcoholslot toch een motorvoertuig bestuurt dat niet is uitgerust met een alcoholslot of als de veroordeelde bestuurder niet voldoet aan de voorwaarden van het omkaderingsprogramma, dan kan hij veroordeeld worden tot een gevangenisstraf van minimum 15 dagen tot maximaal 2 jaar en/of een geldboete van minimaal 500,00 €tot maximaal 2.000,00 € (te vermenigvuldigen met opdeciemen, thans maal 8) en met een verval van recht tot sturen van een motorvoertuig voor een periode die ten minste even lang is dan de periode waarin de geldigheid van het rijbewijs werd beperkt met een alcoholslot. In dat geval kan uitstel gevorderd worden voor zover door de rechtbank aangenomen wordt dat het alcoholslot geen beveiligingsmaatregel, doch wel een straf is gezien de Wet van 6 maart 2018 een penaliserend karakter heeft en het opzet heeft om strenger te bestraffen in het belang van de verkeersveiligheid. Uitstel betekent dat de geldboete of het rijverbod worden opgelegd, doch niet worden uitgevoerd als de veroordeelde binnen de periode waarvoor uitstel wordt verleend door de rechtbank geen nieuwe feiten pleegt.

Combinatie alcoholslot (artikel 37/1 WVW) en artikel 38§6 WVW is voortaan mogelijk

Het is mogelijk dat de rechter zowel de geldigheid van het rijverbod beperkt tot motorvoertuigen die uitgerust zijn met een alcoholslot en terzelfdertijd ook nog eens een verval van recht tot sturen en herstelexamens oplegt (praktische en theoretisch examen, medisch en psychologisch onderzoek) in toepassing van artikel 38§6 WVW.

In dat geval zal de veroordeelde bestuurder eerst het rijverbod dienen te ondergaan en de herstelexamens afleggen, en dan pas zal de geldigheid van zijn rijbewijs beperkt worden tot motorvoertuigen die uitgerust zijn met een alcoholslot.

Indien geopteerd wordt om het alcoholslot toch niet te installeren wegens te duur (was de facto neerkomt op een rijverbod) zal de betrokken bestuurder toch de herstelexamens moeten uitvoeren.

Slotbeschouwing omtrent het alcoholslot

De bepalingen betreffende het alcoholslot zijn bijzonder zwaar en duur, zodat de vraag kan gesteld worden of het niet beter is om aan de rechter te vragen om om een verval van recht tot sturen uit te spreken wegens lichamelijke of geestelijke ongeschiktheid op grond van artikel 42 WVW. De rechter kan de geldigheid van het rijbewijs tot motorvoertuigen die zijn uitgerust met een alcoholslot niet opleggen wanneer hij toepassing maakt van artikel 42 VWV.

De duur van het rijverbod in toepassing van artikel 42 WVW is afhankelijk van het bewijs dat de betrokken bestuurder niet meer ongeschikt is om een motorvoertuig te besturen. De betrokken bestuurder kan na minstens 6 maanden te rekenen van de dag van de uitspraak van het vonnis dat in kracht van gewijsde gegaan is, een herziening vragen. Indien het verzoek wordt afgewezen kan een nieuw verzoek door de betrokkene worden ingediend zodra opnieuw 6 maanden verstreken is sedert de vorige afwijzing.

In het meest gunstige geval kan dus na 6 maanden een herziening van het rijverbod wegens lichamelijke of geestelijke ongeschiktheid bekomen worden, wat misschien wel de voorkeur geniet van sommige bestuurders in plaats van het dure alcoholslot en omslachtige omkaderingsprogramma.

Voormelde uiteenzetting is geenszins een volledig overzicht. Het betreft een korte beperkte uiteenzetting.

Het gebruik van dit materiaal geldt onder voorbehoud van alle rechten en zonder enige nadelige erkentenis, noch verzaking.

Opgemaakt op 11.07.2019

Advocatenkantoor MM JUSTICE

Contacteer ons

Hoe werkt een alcoholslot?